تاریخ تشیع در زنجان(از آغاز تا پایان قاجاریه)

ایران جزو اولین مناطقی بود که فتوحات اسلامی در آن شروع گشت و همزمان با گسترش فتوحات در ایران به خصوص در دوران خلافت علی(ع)، تشیع و انس گرفتن مردم با خاندان آل بیت(ع) نفوذ یافت. با سقوط خلافت عباسی و انقراض حکومت های طرفدار مذهب اهل سنت و جماعت در ایران فضای باز بسیار مناسب و مساعدی برای توسعه تشیع در ایران فراهم شد. یکی از مناطقی که شاهد نفوذ و پذیرش تشیع در عهد ایلخانیان مغول هستیم، زنجان می باشد. در این پایان نامه سعی شده است که به دنبال چگونگی ورود تشیع به زنجان و ادامه روند آن تا قاجاریه پرداخته، و به طور کلی سیر تطور و مراحل آن مورد بررسی واقع شود. سوال اصلی پژوهش این است که؛ «تشیع چگونه به زنجان راه یافته و سیر تحولات آن از آغاز تا پایان دوره قاجاریه چگونه بوده است؟» در قبال این سوال، فرضیه ی مطرح و به اثبات آن پرداخته شده است: «تا قبل از مغولان از ورود تشیع به زنجان اطلاعات دقیق واستواری در دست نیست، قدر مسلم آن است که با کوششهای علامه حلی در زمان اولجایتو ایلخانی تشیع وارد زنجان گردید و پس از آن تا عصر قاجاریه رو به گسترش نهاد.» این پایان نامه شامل مقدمه، نتیجه گیری و سه فصل با عناوین زیر می باشد: در فصل اول به «جغرافیای تاریخی زنجان و تاریخ ورود تشیع به زنجان» پرداخته شده و «سیرتحولات تاریخ تشیع در زنجان از ورود تا پایان صفویه» در فصل دوم و «تاریخ تشیع زنجان در دوره افشاریه، زندیه و قاجاریه» در فصل سوم بررسی می شود. در پایان این پژوهش به نتیجه گیری از کل فصول پرداخته و این فرضیه اثبات شده است؛ که با وجود گزارشات مختلف در علل گرایش الجایتو به تشیع، ورود علامه حلی به همراه فرزندش به سلطانیه و شیعه شدن الجایتو منجر به گسترش این مذهب از جمله در زنجان شد.